حجیت احتیاط عقلیبه صحّت استناد و احتجاج به احتیاط عقلی، حجیت احتیاط عقلی گفته می شود. ۱ - تعریفحجیت احتیاط عقلی، به معنای منجزیت و معذریت ناشی از اقامه ادله عقلی بر لزوم احتیاط در موارد شک در مکلف به است، به گونه‌ای که بعد از اقامه ادله عقلی بر اثبات حکم عقل به لزوم احتیاط در موارد شک در مکلف به، احتیاط بر مکلف منجّز شده و در مقابل مولا نیز معذِّر است؛ یعنی اگر کسی با اجرای اصل احتیاط پی برد که عقل در موردی به احتیاط، حکم می نماید، باید احتیاط کند و تکلیف بر او منجز می گردد. ۲ - دلیل اصل احتیاط عقلیدلیل بر اصل احتیاط عقلی، قاعده " دفع ضرر " یا قاعده " اشتغال ذمه " است؛ به این معنا که عقل به لزوم دفع ضرر محتمل حکم می کند؛ بنابراین، هرگاه در انجام کاری، ضرر اخروی احتمال داده شود، عقل به احتیاط حکم می کند. [۱]
فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ولایی، عیسی، ج۱،۲، ص۷۴.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۳۹۳، برگرفته از مقاله «حجیت احتیاط عقلی». |